Gazi Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Mikrobiyoloji AD, Ankara

Dezenfeksiyon, mikrobiyal kontaminasyonu en aza indirmekten sterilizasyona kadar uzanan geniş bir kavramdır ve genellikle dezenfektan denilen maddeler aracılığıyla uygulanır. Dezenfektan madde özellikle bir mikroorganizmaya karşı kullanılacaksa, imalatçıdan belge istenmelidir. Dezenfektan maddenin referans labaratuvarında mikrobiyolojik aktivite tayini yapılmış olması gerekir. Bunun yanında, toksik, allerjik, tahriş edici bilgileri de içermelidir.

Dezenfektan maddelerin etkinliğini belirlemek için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Tüm yöntemlerin amacı aynıdır. Dezenfektan maddenin formülasyonuna, dezenfektanın kullanma alanına, etkili olabileceği mikroorganizma spektrumuna, ortamda bulunabilecek organik ya da inorganik bulaşlara bağlı olarak bu yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılır. Ülkeler arası farklı kuruluşlar benzer standardlara yer vermiştir. American Association of Official Analytical Chemist (AOAC), German Society for Hygien and Mikrobiology(Deutsche Gesellschaft für Hygiene und Microbiologie, DGHM), Association French of Normalisation(AFNOR), British Standards Institution(BSI), European Free Trade Association(EFTA), Comite Europee de Normalisation(CEN) ve Türk Standardlar Enstitüsünün(TSE) belli aralıklarla belirlediği yöntem standartları kullanılmaktadır.

Dezenfektanların antimikrobiyal etkisini belirlemede çeşitli safhalar ve ardından izlenecek adımlar vardır.Dezenfektanın temel aktivitesi için süspansiyon deneyleri, Safha 1, uygulamadaki kullanımı temsil eden koşullar altındaki süspansiyon deneyleri Safha 2-Adım 1, uygulama koşulları benzeyen el yıkama, yüzey deneyleri gibi çalışmalar Safha 2- Adım 2, uygulama koşullarındaki alan deneyleri Safha 3 olarak nitelendirilir. Her birinin detayları monograflarla belirlenir. Genel amaçlı ve ilk inceleme safhasında dezenfektan maddenin antimikrobiyal etkisinin varlığı araştırılır. Ön tarama testi olarak kullanılan bu testlerde dezenfektanın etkili yoğunluğu ve mikroorganizma ile en az temas süresinin saptanması belirlenir. Dezenfektanların İnhibisyon Katsayıları, İnferior Letal Katsayıları, Superior Letal Katsayıları, Fenol Katsayılarını belirleme testleri Safha 1 grubunda yer alan testlerdir.

Daha sonraki safhada yapay, kontamine bir alan hazırlanır ve dezenfektanla bu ortam belirli sürelerde temasa bırakılır. Bu süre sonunda canlı kalan mikroorganizmalar sayılarak, dezenfektanın etkisi kantitatif olarak belirlenir. Bu safhanın önemli bir adımı da, ortama inorganik ya da organik maddeler katarak, dezenfektanın gücünün belirlenmesidir. Tüm uygulanan testler Seyreltme-Nötralleştirme Yöntemi denilen aynı prensipteki testlerdir. Uygun bir nötralleştirici bulunamadığı zaman, Membran Süzme Yöntemi kullanılır. Vejetatif bakterilere, Mantar ve Mayalara, Bakteri sporlarına, Mikobakterilere ve Viruslara karşı etkileri belirlenecek dezenfektanlar için benzer prensipler uygulanır. Yalnızca mikroorganizma çeşitleri, üretme besiyerleri, sulandırma sıvıları, inkübasyon sıcaklık ve sürelerinde farklılıklar vardır. Kaynaklarda dezenfektan maddelerin aktivite ölçüm yöntemlerini sınıflandırırken de bu etki spektrumu öne çıkmıştır.

Test organizmalarına göre:

Bakterilere (Vegetatif bakteriler, Bakteri sporları,Mikobakteriler),Fungiye, Viruslara karşı kullanılan testler olmak üzere sınıflandırılırlar.

Dezenfektan maddenin etki biçimine göre ise, bakteriyostatik, bakterisidal, tüberkülostatik, tüberkülosidal, sporostatik, sporosidal,fungistatik, fungisidal, virustatik ve virusidal testler yapılır.

Seçilen tüm testlerde, kullanılan suyun taze damıtık, steril su olması gerekir. İleri adım çalışmalarında dezenfektanın sulandırımı sert suyla yapılır. Dezenfektanları seyreltmek için kullanılan sert su ; Çözelti A (19.84 g susuz MgCl₂ ve 46.24g susuz CaCl₂ /l)’ nın 6 ml’sine 600 ml su ve 8 ml Çözelti B (35.02g/l NaHCO₃ sudaki çözeltisi) ilave edilip, suyla 1 l’ye tamamlanarak hazırlanır.Filtrasyonla sterilize edilip kullanılır. Test edilecek dezenfektanın iki katlı sulandırımları tercih edilir. Katı ürünlerden en az 1g alınıp, su ile hacim/hacim şeklinde hazırlanır. Raporda deney konsantrasyonu hacim/hacim veya ağırlık/hacim şeklinde kaydedilir. Kullanılan mikroorganizmaların çalışma kültürleri stok kültürlerden iki veya üç pasaj yapıldıktan sonra kullanılır. Testte kullanılan tüm çözücü, sulandırıcı ve besiyerleri ile 20±1 ⁰C de çalışılır. Seyreltici olarak Tripton Sodyum Klorür Çözeltisi veya su kullanılır. Test sırasında zaman,sıcaklık ve ilave suşlar da katılabilir. Nötralleştirici madde olarak dezenfektan formülasyonuna uygun olarak seçilen aşağıdaki maddelerden herhangi birinin kullanılması önerilmektedir.

Fenol yapılı dezenfektanlar için:

Tween80(3 ml), sodyum lauril sülfat((0.4 g), lesitin(0.3 g), su(100 ml)

Taze yumurta sarısı(0.5-5 ml), su(100 ml)

Taze yumurta sarısı(5 ml), tween 80(4 ml),lesitin(0.3 ml), su(100 ml)

Aldehit yapılı dezenfektanlar için:

Tween 80(3 ml), lesitin(0.3g), 2-histidin(0.1 g), su(100 ml)

Taze yumurta sarısı(5 ml), tween 80(3 ml), su(100 ml)

Tween 80(3 ml), lesitin(0.5 ml), su(100 ml)

Peroksit esaslı dezenfektanlar için:

Katalaz veya peroksidaz enzimleri; Bu enzimlerin bir birimi 25⁰C ve pH 7’de 1 dakikada 1.4 mol hidrojen peroksiti parçalayacak aktivitede olmalıdır.

Halojen yapılı dezenfektanlar:

Sodyum tiyosülfatın %0.5 (m/V) çözeltisi

Ağır metal taşıyan dezenfektanlar için:

Sodyum tiyoglikolat, 0.5 g/l veya 5 g/l

% 0,075 (V/V) tiyomalik asit (NaOH kullanarak pH’sı 7.2’ye ayarlanmış)

Sodyum tiyoglikolat,0.5 g/l veya 5 g/l

L-sistein, 0,8 g/l veya 1,5 g/l

Testlerde Yıkama Sıvısı olarak kullanılan bazı çözeltiler ise:

Su ve Tampon çözeltileri, (%0.5lik(V/V) tween80 in sulu çözeltisi ve 0.7 g/l lesitindir.

Dezenfektan aktivite araştırma testlerinde, ortama konulan bozucu maddelerin, deneydeki son konsantrasyonun 10 katı olacak yoğunlukta hazırlanması gerekir. Bu amaçla; Bovin albumin(0.3g/l), süt(%1V/V), maya özütü(10g/l), sakkaroz(10g/l), sodyum lauril sülfat(5g/l) gibi maddeler kullanılmaktadır.

Test yapısına göre ise, benzer amaç ve işlemli fakat daha ayrıntılı testler uygulanmaktadır.

Süspansiyon testi:

Kalitatif Süspansiyon testi: Dezenfektanla bakterinin belirli bir süre temasından sonra pasajlanması esasına dayanan bu testte dezenfektanın yeterli veya yetersiz düzeyde olduğunun kanısına varılır. Staphylococcus aureus ATCC 6538 Escherichia coli ATCC 11229, Proteus mirabilis ATCC 14153, Klebsiella pneumoniae ATCC 4352, Pseudomonas aeruginosa ATCC 15442 referans suşları kullanılarak, 2-60 dakikalık sürelerde çalışılır.

Kantitatif Süspansiyon testi: İlk inokulumdaki bilinen sayıdaki mikroorganizma ile, dezenfektanla temas ettikten sonra canlı kalan mikroorganizma sayısının kıyaslanmasına dayanan bir testtir. Beş mikroorganizma ile çalışılır. Testin amacına göre ortama süt katılır.

Kapasite testi:

Bu grupdaki en gelişmiş test Kelsey Sykes testidir. Dezenfektana birkaç kez bakteri eklenerek, dezenfektanın bakterileri öldürme kapasitesi gözlenir. Bu amaçla dezenfektana kontamine edilmiş bir materyal veya cihaz atılır.Artan mikroorganizma fazlalığı karşısında dezenfektanın aktivitesini koruması, kapasitesinin göstergesidir. Test bakterileri olarak P.aeruginosa NCTC 6749, P.vulgaris NCTC 4635, E.coli NCTC 8196, S.aureus NCTC 4163 kullanılır. Sert su ve organik materyal eklenir.

Taşıyıcı testler:

Metal parçaları, kateter gibi seçilen taşıyıcılar, yapay olarak kontamine edilip, dezenfektan seyreltiklerine batırılır. Belirli temas süresi sonrası sıvı besiyerine inokulasyonlar yapılır. Test bakterileri olarak Salmonella choleraesuis ATCC 10708, S.aureus ATCC 6538, P.aeruginosa ATCC 15442 kullanılır. Deneyde 1 cm²’lik pamuk parçası, 15 dakika süre için bakteri süspansiyonuna daldırılır. Çalışmada 5 bakteri kullanılır. Islak pamuk petriye alınıp, 15 ml dezenfektan eklenir. 2-120 dakikalık her temas süresi sonunda pamuk taşıyıcı, nötralleştirici içeren bir sıvı besiyerine konur, yıkanır. Yeni besiyerine pasajlanır. Bu test, fenol katsayısını belirleme test sonuçlarıyla doğrulanarak, dezenfektanın en yüksek seyreltiği belirlenir. Alet, yüzey, dokuma, hava gibi mikroorganizma taşıyanın farklı özellikte olduğu durumlarda da yöntemler benzerlik gösterir.

Yüzey Dezenfeksiyon testi: Uygulama odasındaki çeşitli materyalden yapılmış malzemeler 5 test bakterisiyle kontamine edilir. Belirli sıcaklık ve nem ortamında kurutulduktan sonra dezenfektan solusyonu, aktif olmadığı belirlenen bir yüzeye püskürtülür. 30, 45,60 ve 90 dakika veya 1,2 ve 4 saat temastan sonra mikroorganizmalar kazıma, karıştırma veya ultrasonik işlemlerle geri alınır. Geri alma sıvısında seyreltme ve katı besiyerine inokulasyon sonrası canlı bakteriler sayılır.

Dezenfektanların kullanım etkinliğinin belirlenmesi amacıyla, temizlikten sonra artık suyun toplandığı kovadan veya aletlerin bulunduğu kaptan bir miktar alınır. Ringer solusyonuyla 1/10’luk çözeltisi hazırlanır. 0.02 ml’lik 10 damla, katı besiyeri yüzeyine damlatılır.30⁰C-32⁰C de 48 saat sonra, 10 damlanın 5 inde veya fazlasında üreme yoksa, dezenfeksiyon işlemi yeterli kabul edilir.

Dezenfektanın etkilediği mikroorganizmaları saptamak amacıyla da bir sınıflama yapılabilinir.

Bakterisidal aktivite testi:

Vegetatif bakterilerle yapılan testlerde; Pseudomonas aeruginosa ATCC 15442, Staphylococcus aureus ATCC 6538, Escherichia coli ATCC 10536, Enterococcus hirae ATCC 10541 suşları kullanılır. Suşların çoğaltılması ve canlı bakteri sayımı için Tripton Soya Agar(TSA) besi yeri kullanılır. Bu standardda tarif edilen bakterisidal etki, dezenfektanın belirli koşullar altındaki, yukarda belirtilen suşlara ait canlı bakteri sayısında en azından 10⁵’lik bir azalma meydana getirme gücüdür. Azalma oranları desimal logaritma olarak ifade edilir.

Fungisidal aktivite testi: Test organizması olarak Candida albicans ATCC 10231, Aspergillus niger ATCC 16404, besi yeri olarak Malt Ekstrakt Agar (MEA) kullanılır. Deneyde C.albicansın vegetatif hücreleri , A.nigerin ise sporları 1.5x10⁷ cfu/ml-5x10⁷ cfu/ml yoğunluğunda kullanılır. İnkubasyonları da 30⁰Cde 24-48 saattir. Deney sonunda test organizmaları 60 dakikada 10⁴ veya daha fazla canlılıkta azalma göstermişlerse, dezenfektan için “fungisidal aktiviteye sahip” denir.

Tüberkülosit aktivite testi: Hızlı üreyen Mycobacterium smegmatis CIP 7326 referans suşu test bakterisi olarak kullanılır. Taşıyıcı olarak porselen silindirlerin kullanıldığı testlerde, ilk olarak 10 dakikalık temas süresi denenir. İleri adım deneylerinde, dezenfektan sert su ile seyreltilerek ortama serum ilave edilir. 10 taşıyıcaki test organizmasını öldüren en yüksek dezenfektan seyreltiğine “tüberkülosit etkili dezenfektan” denir

Virusidal aktivite testi: Bakteriler ve fungiden farklı olarak, besiyeri olarak doku kültürleri, embriyolu yumurta ve deney hayvanları kullanılır.Testlerde kullanılan virusların lipit zarlı oluşları, Reverse transkriptaz enzimi taşımaları, doku kültürlerinde Cyto Pathogen Effect(CPE) yapabilmeleri seçilecek besiyerini ve yöntemi belirler. Son yıllarda bakteriyofajlar da dezenfektan etki çalışmalarında kullanıma girmiştir. Esas test öncesi, kullanılan virusun, %50 enfeksiyon oluşturma kapasitesini belirlemek için titresi saptanır. Dezenfektanla temas ettikten sonra bu titredeki azalma, dezenfektanın etki gücünü ortaya koyar. Dezenfektanların virusları inaktive edip etmediklerini belirlemek için en yaygın olarak kullanılan testler doku kültürlerinde uygulanmaktadır. Virusa etkisinin araştırılmasında, belirlenen bu toksik olmayan yaygın olarak kullanılan testler doku kültürlerinde uygulanmaktadır. Denenen dezenfektan dilüsyonları önce doku kültürü yüzeyinde tutularak, dezenfektanın dokuya toksik olmadığı en yüksek konsantrasyon belirlenir. Virusa etkisinin araştırılmasında, belirlenen bu toksik olmayan konsantrasyondaki dezenfektan, belirlenmiş enfeksiyözitedeki virusla karıştırılıp doku kültürlerine inokule edilir. Farklı viruslar ve bu virusların üreyebildiği doku kültürleri ile çalışılır. Dezenfektanın etkisi, virusun enfeksiyözitesindeki azalma yanında, doku kültüründe oluşturduğu hasara göre de değerlendirilir. Ayrıca, şişedeki besiyeri dökülüp, canlı kalan viruslar boyanarak saptanan plak sayıları makroskobik olarak da görülür.

Hepatit B virus ile ancak deney hayvanlarında çalışmalar yapılmaktadır. Deney hayvanı olarak şempanzelerin kullanıldığı bir testte, dezenfektanla temas ettirilmiş ve ettirilmemiş HBV ile şempanzeler enfekte edilmiş, hayvanın kanında HBsAg gösterilmesi virusun canlı kaldığını göstermiştir. Benzer şekilde Ördek Hepatit B virusu ile ördeklerde in vivo çalışmalar vardır.

Dezenfektanla temastan sonra virusun, elektron mikroskobundaki morfolojik değişime uğraması da belirlenebilir.

Materyaller üzerindeki artık virusun gel filtrasyonla saptanması, sellüloz nitrat filtratlara adsorbe edilmiş virusun belirlenmesi şeklindeki testler kullanılmaktadır. Uluslararası bir standardizasyonu gerçekleşmemiş olan virusidal testlerde kontrollerin kullanılması yanında, en az 3 paralel seri ile çalışılmalıdır.

.

Sporisit aktivite tayini: Dezenfektan ve nötralizan ile spor süspansiyonu karışımının belirli sıcaklık ve sürede inkübasyonundan sonra karışımdaki kolonilerin sayılması esasına dayanır.

Bacillus cereus CIP 7803 ve Bacillus subtilis var. Niger ATCC 9372, CIP 7718, 48 saat, 30⁰C de, Clostridium sporogenes CIP 7939 48 saat, 36⁰C de inkübe edilerek kullanılır. Her suş için ml de 2-6x10³ canlı spor taşıyan süspansiyonlar hazırlanır. Sporların hazırlanması: Besiyerine [maya özütü(2.5g), tripton(5g), glukoz(1g), su(1000 ml)] 10⁶ bakteri sporu ekilir ve 30⁰C de inkübe edilir. 10⁷ bakteri/ml’lik kültür hazırlanır. İçinde et özütü(10g), maya özütü(2g), mangansülfat(0.04g), agar agar(25g) ve su(1000 ml) olan şişelere, bu kültürden 2-3 ml konarak 30⁰C de 8-10 saat inkübe edilir. Kültür 4 kez yıkanarak santrifüjlenir. Sonuncu süspansiyon 4⁰C de korunur. Suyla seyreltilen sporlar, kristal viole ile 3-4 dakika boyanarak mikroskopta sayılır. Esas test için, aminoasit(1g), nişasta(1g), glukoz(2.5g), et özütü(5g), demir-2-sülfat(0.1g), mangansülfat(0.0001g), agar agar(18g) ve su(1000 ml) içeriğindeki, pH 6.8 olan besiyeri kullanılır. Anaerob sporlu bakteriler için besiyeri ve inkübasyon koşulları farklıdır.

Deneyler her mikroorganizma için ayrı yapılır. . 1, 5, 15, 30, 45 veya 60 dakikalık süreler için denenir. Deneyde kullanılan bozucu maddenin, nötralleştiricinin, seyrelticinin mikroorganizma karşısındaki kontrolleri de yapılır. Bu maddelerin mikroorganizmayı etkilememesi yani canlı sayısı deney öncesiyle aynı kalmalıdır. Deney başlangıcındaki mikroorganizma sayısı mutlaka belirlenir ve esas test sonrası azalan mikroorganizma oranı değerlendirilir.

Tüm testlerde amaç ve uygulama sırası cok benzer şekildedir. Dezenfektanların bakterisidal aktivitelerinin değerlendirilmesinde kullanılan Seyreltme-Nötralizasyon ve Membran Filtre Tekniğinde uygulanan aşamalar aşağıda bildirildiği şekildedir.

.

Seyreltme-Nötralizasyon ve Membran Filtre Testinin Yapılışı:

1. 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu hazırlanır. 10^-1’lik çözeltiden iki ayrı petriye 1 ml konur. 45⁰0 C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

2. Seçilen bozucu madde(1 ml), 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu(1 ml) ile birlikte tüpe konur. 2 dakika 0⁰C de su banyosunda tutulur. Süre sonunda 8 ml sert su ilave edilir. Kronometre çalıştırılır. Belirli temas süreleri sonunda iki ayrı petriye 1 ml’lik örnekler konur. 45⁰ C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

3. Seçilen bozucu madde(1 ml) ve 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu(1 ml) ile birlikte tüpe konur. 2 dakika 0⁰C de su banyosunda tutulur. Süre sonunda 8 ml sert su ilave edilir. Kronometre çalıştırılır. Belirli temas süreleri sonunda iki ayrı petriye 1 ml’lik örnekler konur ve 50 ml durulama sıvısı içeren ve membranlı iki ayrı süzme cihazına aktarılır, süzülür. 50 ml su ile durulanır. Membranlar iki ayrı TSA lı petri kutularına yerleştirilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

4. Nötralleştirici(1 ml) ve 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu(1 ml) ile birlikte tüpe konur. Kronometre çalıştırılır. Karışım 5 dakika 20⁰C de su banyosunda tutulur. Temas süresi sonunda karışımdan iki ayrı 1 ml’lik örnek iki ayrı petriye konur. 45⁰C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

5. 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonundan iki ayrı 0.1 ml’lik örnekler, membranlı 50 ml durulama sıvısı bulunan, iki ayrı süzme cihazına aktarılır. 50 ml su ile durulanır. Membranlar iki ayrı TSA lı petri kutularına yerleştirilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

6. Bozucu madde(1 ml), seyreltici(1 ml) ile karıştırılır. En yoğun dezenfektan çözeltisinden (8 ml) ilave edilir. Karışımdan 1 ml , 20⁰C deki 8 ml nötralleştirici içeren tüpe alınır. 5 dakika tutulur. Üzerine 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu(1 ml) konur. 30 dakika 20⁰ C de bırakılır. Süre sonunda iki ayrı petriye 1 ml’lik örnekler konur. . 45⁰C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

7. Bozucu madde(1 ml), seyreltici(1 ml) ile karıştırılır. En yoğun dezenfektan çözeltisinden (8 ml) ilave edilir. İki ayrı 0.1 ml’lik örnekler, membranlı 50 ml durulama sıvısı bulunan, iki ayrı süzme cihazına aktarılır. 50 ml su ile durulanır. İçinde durulama sıvısı bulunan kaplardaki membranlar üzerine 6x10²-3x10³ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonu(0.1 ml) ilave edilir. Süzülür, durulandıktan sonra iki ayrı TSA yüzeyine yerleştirilir. . 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

8. İçinde cam boncuk(5g) olan 100 ml’lik balona seyreltici(10 ml) konur. Üzerine 2. veya 3. pasajı yapılmış bakteri kültüründen bir öze dolusu konur. 3 dakika karıştırarak süspanse edilir. Cam boncuklardan ayrılan kültür, 1.5x10⁸-5x10⁸ cfu/ml ye seyreltici ile ayarlanır. Seyreltici ile 10 ^–6, 10 ^–7’lik seyreltikleri hazırlanır. Her seyreltikten 1 ml iki ayrı örnek alınır ve petrilere konur. . 45⁰ C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

9. Bozucu madde(1 ml) üzerine, 1.5x10⁸-5x10⁸ cfu/ml’lik bakteri süspansiyonundan(1 ml) konur. Sonra denenecek dezenfektandan(8 ml) ilave edilir. Kronometre çalıştırılarak belirli temas süreleri sonunda, içinde nötralleştirici(8 ml) ve su(1 ml) içeren bir tüpe 1 ml alınır. 20⁰C de 5 dakika nötralleştirme sonunda iki ayrı 1 ml’lik örnek ayrı petriler konur. Üzerine 45⁰C ye soğutulmuş 12-15 ml TSA ilave edilir. 36⁰C de 24 saat inkübe edilir. 1.ve 2. günlerde canlı bakteriler sayılır.

Ml deki canlı bakteri(koloni oluşturan) sayısını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır.

c

------------------------

(n₁+ 0.1 n₂)d

c : Değerlendirmeye alınan bütün petrilerdeki koloniler toplamı

n ₁: İlk seyreltikte değerlendirmeye alınan örnek petri sayısı

n ₂: İkinci syreltikte değerlendirmeye alınan örnek petri sayısı

d : hesaba katılan ilk seyreltmeye karşılık gelen seyreltme faktörüdür. Sonuç olarak cfu/ml sayısı, 1.0 ve 9.9 arasında bir sayı ve 10’un uygun bir kuvvetinin çarpımı şeklinde ifade edilir.

1. Bellamy,K.: A review of the test methods used to establish virucidal activity., J.Hosp.Infect.1995:30 Suppl:389-96.

2. Bydzovska,O.: Screening the viricidal efficiency of antisepsis, disinfection and chemical sterilization-a draft methodology for practice. J.Hyg.Epidemiol.Immunol.1987:31(4):375-80.

3. Deva,A.K., Vickery,K, Zou,J., West,R.H., Harris,J.P.,Cossart,Y.E.: Establishment of an in-use testing method for evaluating disinfection of surcical instruments using the duck hepatitis B model. J.Hosp.Infect. 1996,33(2):119-30

4. Fransa Standardı: 1986: NF-T72-281

5. Garrigue,G.: In vitro virucidal activity of antiseptics and disinfectants.I.Draft of the AFNOI virucidal activity standard., Pathol.Biol.,1984:32(5Pt2):640-2.

6. Lepage,C., Romond,C.: Determination of virucidal activity, Value of the bacteriophage as a viral model., Pathol.Biol.,1984,32(5Pt2):631-5.

7. Maillard,J.Y., Beggs,T.S., Day,M.J., Hudson,R.A., Russell,A.D.: The use of an automated assay to assess phage survival after a biocidal treatment., J.Appl.Bacteriol.,1996:80(6):605-10.

8. Maris,P.: 2 Methods of studying in vitro the virucidal action of disinfectants., Ann.Rech.Vet.1986:17(2):115-22.

9. Papageorgiou,G.T.,Moce-Llivina,L.,Jofre,L.:New method for evaluation of virucidal activity of antiseptics and disinfectants.,Appl.Environ.Microbiol.,2001:67(12):5844-8.

10. Russel,A.D., Hugo,W.B., Ayliffe,G.A.J.: Principles and practice of disinfection, preservation and sterilisation., p:134—57, Blackwell Scientific Publication,1982-London

11. Sultan,N.: Dezenfektanların mikroorganizmalar Üzerine etkilerinin ölçümü ve pratikteki önemi.,s:27-39,: (Günaydın,M., Esen,Ş., Saniç,A., Leblebicioğlu,H. Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve hastane enfeksiyonları), 2002,Simad Yay.,1, Samsun:27-39 .

12. Türk Standardı: TS 6776, 1989.

13. Türk Standardı: TS EN 1040, 1999 .

14. Türk Standardı: TS EN 1275, 1999

15. Türk Standardı: TS EN 1276, 2001.

16. Türk Standardı: TS EN 1650, 2002.